Rozwód jest zakończeniem małżeństwa. Wtedy, gdy małżonkowie mają wspólne dzieci, pojawia się więc pytanie: komu przyznać opiekę?

Brak porozumienia pomiędzy małżonkami prowadzi często do poważnych problemów. Zdrada, przemoc czy kłótnie – na rozejściu się cierpią wszyscy, tym także dzieci. Im większy konflikt pojawia się pomiędzy rodzicami, tym bardziej odbija się on na psychice najmłodszych. Dodatkowym problemem jest wtedy opieka nad dzieckiem po rozwodzie. Polskie prawodawstwo daje tutaj kilka możliwości.

Kto sprawuje opiekę nad dzieckiem po rozwodzie?

Podczas postępowania rozwodowego sąd orzeka nie tylko o trwałym rozpadzie pożycia małżeńskiego, lecz też o innych sprawach, między innymi o podziale majątku oraz o opiece nad dziećmi.

Najczęściej dziecko po rozwodzie pozostaje przy jednym z rodziców, podczas gdy drugi zachowuje wtedy prawo do kontaktów ze swoim potomkiem i nakładany jest na niego obowiązek opłacania alimentów. W takiej sytuacji władzę rodzicielską rodzice zachowują wspólnie, lecz tylko jeden z nich otrzymuje prawo do opieki, więc dziecko mieszka wtedy u niego.

W określonych sytuacjach sąd może również podjąć decyzję odnoszącą się do ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej po rozwodzie. Najczęściej władza rodzicielska po rozwodzie jest ograniczana czy pozbawiana z myślą o dobru dziecka. Tutaj decyzję wspomaga opinia, jaką przygotowuje psycholog z Rodzinnego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego.

Opieka częściej dla matki niż dla ojca

W większości przypadków prawo do przyznania opieki nad dzieckiem przyznawane jest matce. Taka sytuacja dotyczy nie tylko najmłodszych dzieci – niemowląt, lecz też tych starszych. Zatem prawo do opieki nad dzieckiem dla ojca jest spotykane rzadziej.

Taka sytuacja jest przedmiotem wielu dyskusji, ponieważ często zdarza się, że sąd faworyzuje w tym przypadku kobiety, kierując się przesłanką, że lepiej opiekują się one dziećmi niż mężczyźni. Może rodzić to poważne konflikty między rodzicami.

A może opieka naprzemienna?

Gdy ma miejsce rozwód rodziców, istnieje jednak alternatywa dla przyznania opieki nad dzieckiem jednemu z rodziców. Opieka naprzemienna to rozwiązanie popularne w krajach Europy Zachodniej czy w Skandynawii, lecz u nas nadal dość rzadko stosowane.

W przypadku opieki naprzemiennej prawo do opieki nad dzieckiem zachowują jednocześnie matka oraz ojciec. Warunkiem takiego orzeczenia jest porozumienie pomiędzy rodzicami, które odnosi się między innymi do miejsca zamieszkania dziecka, sposobów i zasad kontaktu i podejmowania ważnych decyzji.

Gdy orzekana jest opieka naprzemienna, wtedy dziecko może przez określony czas mieszkać u jednego, a potem u drugiego rodzica. Takie orzeczenie nie wiąże się też z obowiązkiem płatności alimentów przez jednego rodzica na dziecko, ponieważ zakłada, że równomiernie ponoszą oni koszty związane z jego utrzymaniem i wychowaniem.

Problemy z opieką nad dzieckiem po rozwodzie

Po rozwodzie mogą pojawić się liczne problemy związane ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem, między innymi utrudnianie kontaktów z dzieckiem, nieuwzględnianie prawa drugiego rodzica do podejmowania ważnych decyzji związanych z życiem dziecka, a nawet porwania rodzicielskie.

Gdy rodzic podejrzewa, że drugi nie sprawuje opieki nad dzieckiem prawidłowo, wówczas powinien on zgłosić takie naruszenie bezpieczeństwa odpowiednim służbom – policja, Ośrodek Pomocy Społecznej. Także w takiej sytuacji rodzic może wnieść sprawę do sądu w celu ponownego rozpatrzenia opieki nad dzieckiem.

Sprawy związane z orzekaniem o opiece nad dzieckiem, ograniczeniem czy odebraniem władzy rodzicielskiej nie są proste, dlatego warto zdecydować się wówczas na pomoc dobrego prawnika, który ma duże doświadczenie w tej dziedzinie prawa.